Het vertrek van het hoofdkantoor van Unilever uit Nederland is omkeerbaar. Als Nederland een ‘exitheffing’ invoert, kan de sinds zondag Britse multinational zijn hoofdkantoor terugbrengen naar Rotterdam om een belastingaanslag van miljarden euro’s af te wenden. Dat zei onderzoeksjournalist en boekenschrijver Jeroen Smit maandag tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. Smit ging in op het voorstel van GroenLinks om in sommige gevallen dividendbelasting op te leggen aan aandeelhouders van bedrijven die uit Nederland vertrekken. Smit publiceerde vorig jaar een boek over Unilever.
bron: FD.nl
door: Laurens Berentsen
Taks van €11 mrd
‘Ze zweten peentjes in Londen’, zei de auteur van Het grote gevecht over het besluit van het bestuur van Unilever dit weekend om de eenmaking door te zetten. Unilever heeft de unificatie geëffectueerd ondanks een mogelijke exitheffing met terugwerkende kracht voor zijn particuliere aandeelhouders. De taks kan oplopen tot €11 mrd. De soep- en zeepfabrikant beloofde de samenvoeging af te blazen als die heffing er zou komen. Dat kan sinds dit weekend niet meer.
Hoofdelijk aansprakelijk
Mochten aandeelhouders toch worden aangeslagen, dan zullen die de weg naar Unilever en zijn bestuurders weten te vinden, zei directeur Rients Abma van Eumedion tijdens het rondetafelgesprek. De bestuurders zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de beleggingsschade die dan ontstaat, wist de voorman van de organisatie die de belangen van institutionele beleggers behartigt.
Smit zei van goed ingevoerde bronnen de suggestie te hebben gehoord dat Unilever zijn hoofdkantoor naar Rotterdam kan verplaatsen als Tweede en Eerste Kamer instemmen met de vertrekheffing en de heffing juridisch houdbaar blijkt te zijn. Net als Shell blijft het bedrijf dan Brits en behoudt het zijn plek in de belangrijke Londense beursindex FTSE 100. Maar de aanleiding voor de Nederlandse belastingclaim zou vervallen.
Gedwongen terugkeer
Anders dan met het hoofdkantoor in Londen zou Unilever in Nederland wel belasting moeten inhouden over dividendbetalingen aan aandeelhouders. Die belasting was een reden waarom Britse aandeelhouders zich tegen het oorspronkelijke plan van Unilever keerden om volledig Nederlands te worden. Bij een gedwongen terugkeer naar Rotterdam, kan het bedrijf dit bezwaar echter ondervangen. Destijds gaf het al aan voldoende reserves te hebben om zijn aandeelhouders te belonen zonder dividendbelasting te hoeven inhouden.
Unilever liet maandag weten dat er na de unificatie geen enkele grond is voor speculaties dat het ergens anders dan in het Verenigd Koninkrijk zou zijn gevestigd.
Het land uit jagen
Als het aan de werkgevers ligt, komt er geen exitheffing. Dirk-Jan Sinke zei namens VNO-NCW en MKB-Nederland dat Nederland veel minder aantrekkelijk wordt voor buitenlandse investeringen als GroenLinks zijn zin krijgt. Bovendien jaagt een exitheffing succesrijke start-ups vroegtijdig het land uit, waarschuwde de beleidssecretaris fiscale zaken van de lobbyclubs.
Een ander belangrijk bezwaar van werkgevers is volgens Sinke dat de reikwijdte van de taks niet duidelijk is. In het wetsvoorstel geldt de heffing voor verhuizing naar landen die geen met Nederland vergelijkbare dividendbelasting kennen, of die uitkeringen van ingehouden winsten na verhuizing uitzonderen van dividendbelasting.
Frankrijk en VS
Volgens Sinke vallen belangrijke economische partners van Nederland onder deze afbakening, zoals Frankrijk, Italië, Spanje en de Verenigde Staten. Hij noemde het een misvatting dat alleen het Verenigd Koninkrijk en enkele andere landen zonder dividendbelasting worden geraakt.
De Kamerleden kregen tijdens de hoorzitting geen eensluidend antwoord op de vraag of een exittaks overeind blijft als die wordt getoetst aan het Europees recht en de talrijke bilaterale belastingverdragen van Nederland. Een reeks fiscalisten meent van niet.
Onzekerheid niet ongewoon
Hoogleraar belastingrecht Jan van de Streek zei in de Kamer dat de Hoge Raad het juridische lot van de heffing bezegelt en dat het kwartje beide kanten op kan vallen. Volgens Van de Streek, die meldde dat hij heeft meegewerkt aan het wetsvoorstel van GroenLinks, is die onzekerheid niet ongebruikelijk bij fiscale wetten. Ook kabinetten dienen voorstellen in waarvan zij moeten afwachten of die genade vinden in de ogen van de hoogste belastingrechter, aldus de hoogleraar.
Fiscaal woordvoerder Helma Lodders van de VVD zei na afloop van het rondetafelgesprek dat zij nog gevraagd heeft om opinies op papier van andere hoogleraren belastingrecht om de exitbelasting te kunnen beoordelen.
